آشنایی با مرحله G0 در تقسیم سلولی
حتما شما هم متوجه برخی تغغیرات جزیی در کتاب درسی زیست شناسی سوم دبیرستان شده اید. یکی از این تغییرات در توضیحات مربوط به چرخه سلولی است که امسال توضیحی مختصر مربوط به فاز G0 به کتاب اضافه شده است. طبق معمول این توضیح نیز گنگ و اندک بوده در حالی که احتمال می رود سوالاتی از آن مطرح شود. از جمله در آزمون های آزمایشی که دیده شده چند سوال سخت از این بخش مطرح شده است. به همین دلیل در این پست برای رفع ابهام شما دانش آموزان و دبیران مطلبی را آماده کرده ایم که شما را به خواندن این مطلب دعوت می نماییم.
فاز G0 دورهای در چرخهٔ سلولی است که سلول در آن به صورت ساکن باقی میماند به این معنی که به نظر میآید سلول در یک فازG1 طولانی قرار گرفتهاست که سلول تقسیم نمیشود و حتی آمادهسازی برای تقسیم را انجام نمیدهد.
سلولهای عصبی و سلولهای ماهیچهای قلب پس از بلوغ و تکامل، وارد این فاز میشوند ولی کارهای اصلی خود را تا آخر عمرشان انجام میدهند.
G0- سلول زنده است ولی در حال استراحت است. در این مرحله مقدار بسیار کمی DNA ساخته میشود که برای ترمیم سلولی بکار میرود. سلول مقداری RNA و پروتئین نیز در این مرحله میسازد.
اگر سلول مدت زمان طولانی درG1 بماند گفته می شود که سلول در حال استراحت است و به آنG0 می گویند. سلولها در مرحله G0 قابلیت تولید دارند ولی ممکن است به حال استراحت طولانی بمانند.
خصوصیات متابولیکی سلول در دوره تولید سلولی Generation cycle تاثیر عمیقی بر حساسیت سلول به شیمی درمانی دارد. سلولهایی که به طور موقت در G0 می باشند و یا در G1 طولانی هستند به دارو حساسیت کمی دارند ولی می توانند دوباره مشغول تولید شوند و موجب بزرگ شدن تومور گردند.
در ادامه توضیحات بیشتری در این مورد داده خواهد شد.