رفلکس معده یا سوزش سر دل
ریفلاکس معده‌ای مروی یا ریفلاکس گاستروازوفاژیال به معنی آسیب‌های موکوزی و نشانه‌های مزمن در اثر بازگشت غیر عادی محتویات و اسید معده به مری است. یکی از نشانه‌های متداول ریفلاکس معده ای مروی سوزش شکم (Heartburn) است. یک پنجم ایرانی ها (به خصوص تهرانی‌ها) مبتلا به ریفلاکس معده هستند، یعنی حداقل هفته‌ای یک یا دوبار ترش می‌کنند.
یکی از علایمی که بسیاری از مردم به خصوص دانش آموزان با آن روبرو هستند، رفلکس معده یا سوزش سر دل می باشد. دانش آموزان رشته تجربی در سال دوم با دریچه های معده، به خصوص دریچه ابتدایی آن به نام کاردیا آشنا شدند که در این بیماری شایع نقش دارند. در ادامه با این بیماری آشنا می شویم.
سوزش سر دل
اگر شما با یک احساس سوزش دردناک درسینهتان بعد از خوردن غذا آشنا هستید ممکن است دچار بیماری برگشت محتویات اسیدی معده به مری یا “GERD” باشید. وقتی که شما GERD داشته باشید، برگشت اسید به دهانتان را احساس میکنید. سوزش سر دل شکایتی معمول است. اما ممکن است علائم دیگری نیز داشته باشید.
بعضی علائم شایع
اگر رفلاکس “GERD” دارید ممکن است دچار بعضی از حالات زیر باشید:
•سوزش سر دل مکرر یا سوزش سر دل در شب
•مایع شور مزه که به طرف دهانتان برگشت میکند.
•احتیاج مکرر به استفاده از آنتی اسیدها.
•آروغ فراوان یا قی کردن.
•علائمی که بعد از غذا خوردن، خم شدن روی چیزی یا دراز کشیدن بدتر میشوند.
•سرفه یا تنگی نفس .
•بلع مشکل و یا دردناک.
•توجه داشته باشید: درد سینهای که توسط GERD ایجاد می‌شود ممکن است شبیه آنچه که در مشکلات قلبی است احساس شود. پس برای اطمینان باید تمامی دردهای سینه توسط پزشک بررسی شود.
معاینه و بررسی
در طی معاینه، پزشک سؤالاتی درباره شکایات و نحوه‌ی زندگی شما میپرسد. انجام برخی آزمایشات از قبیل عکس سینه، اندوسکوپی و عکس رنگی مری ومعده با بلع باریم و یا آزمایشات خونی ضروری است. این بررسیها به تعیین علت شکایات شما کمک میکند و پزشک را در انتخاب بهترین درمان برای شما یاری میدهد.
رهایی از علائم
تغییر در عادات زندگی یا داروها اغلب می‌توانند GERD را کنترل کنند. درباره مطالب پیشنهادی ذیل با پزشک خود صحبت کنید زیرا ممکن است به بهبودی شما کمک نماید.
مراقب عادات غذایی خود باشید
غذاهای خاصی ممکن است اسید معده را افزایش دهد یا عضله دریچه‌ی تحتانی مری را شل کرده و به احتمال زیاد GERD ایجاد کند. بهتر است از این غذاها که در ادامه‌ی به برخی از آنها اشاره شده پرهیز کنید:
•قهوه، چای و نوشیدنی‌های کولادار (با یا بدون کافئین)
•نوشیدنی گازدار
•غذاهای چرب و ادویهدار
•شکلات
•نعناع
•پیاز و گوجه فرنگی
از هر غذای دیگری که به نظر میرسد معده شما را تحریک کند یا باعث درد شود، پرهیز کنید.
از تنباکو و سیگار به دور باشید کشیدن سیگار به احتمال زیاد می‌تواند ایجاد GERD کرده و علائم شما را بدتر کند. سعی کنید از آن پرهیز کنید تا بهبود خود را به چشم ببینید.
سرتان را بالا نگهدارید
رفلاکس (برگشت) اغلب وقتی که به صورت طاق‌باز میخوابید اتفاق میافتد چون مایعات داخل معده به‌راحتی به عقب برمیگردند. سعی کنید سر تخت خوابتان را ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر بالا ببرید. برای این منظور دو جعبه یا هر چیز مستطیل شکل را زیر بالشتان بگذارید. تشک یا تمام تخت خود را شیب‌دار کنید نه آن‌که از چند بالش استفاده کنید، چون در این صورت فشار بر روی معده‌تان افزایش مییابد که در نهایت می‌تواند علائم را بدتر کند.
درباره‌ی داروها از پزشک خود سؤال کنید
دکتر شما ممکن است داروهایی جهت کاهش اسید معده و بهبود کار سیستم گوارشی به شما توصیه کند. همچنین داروهایی را که GERD شما را بدتر میکند، به‌صورت لیستی در اختیارتان بگذارد تا حتی‌الامکان از مصرف آنها پرهیز کنید. به‌هرحال درهنگام مصرف هر داروی جدید حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
عمل جراحی
در بعضی از موارد GERD ممکن است به تغییر عادات زندگی و یا دارو جواب ندهد در این صورت جراحی ممکن است ضروری باشد.مخصوصا زمانیکه فتق دهانه مری معده وجود دارد. هدف از عمل جراحی اصلاح اشکال ایجاد شده در دریچه‌ی تحتانی مری است. این کار از طریق لاپاروسکوپی قابل انجام است.
وقتی که غذا میخورید غذا از طریق لولهای که مری نامیده می‌شود به معده منتقل میگردد. در انتهای تحتانی مری حلقه عضلانی به نام اسفنکتر تحتانی مری وجود دارد. این حلقه مانند دریچه یک طرفه عمل میکند و به غذا اجازه میدهد تا به معده وارد شود، ولی از برگشت آن به مری جلوگیری میکند. ناکارآمدی این دریچه باعث پس زدن اسید معده به مری می‌شود. برای تقویت دریچه طی جراحی لاپاروسکوپی لفافه‌ای از معده به دور قسمت تحتانی مری پیچیده می‌شود و فتق دهانه‌ی مری دیافراگم ترمیم می‌شود.
چه موقع شما GERD دارید؟
کشیدن سیگار، فشار بر معده، غذاها و داروهای خاص یا مشکلات پزشکی می‌تواند اسفنکتر تحتانی مری را تضعیف کند و منجر به رفلاکس (بازگشت غذا) شود. اگر رفلاکس به‌طور مرتب اتفاق بیافتد GERD نامیده می‌شود. برگشت مداوم مواد اسیدی می‌تواند مری را تحریک کرده و باعث سوزش، فشار یا التهاب شود. اسید معده در نهایت می‌تواند باعث به وجود آمدن زخم در مری شود.
توصیه‌های مهم
بعضی اعمال دیگر که رعایت آنها می‌تواند به خلاصی شما از علائم کمک کند:
• در هر وعده غذایی حجم مصرف غذا را کاهش دهید به نحوی که معده کاملاً پر نشود.
• بلافاصله بعد از خوردن غذا دراز نکشید و چند ساعت صبر کنید تا معده‌تان از غذا خالی شود.
• از سفت بستن کمر و پوشیدن لباسهای تنگ پرهیز کنید چرا که فشار بیشتری بر معده وارد میکند.
• وزن اضافیتان را کم کنید، اضافه وزن می‌تواند فشار بیشتری بر معده وارد کند و منجر به رفلاکس شود.
برخی بیماری‌ها با علائم دیگری، که در اثر GERD ممکن است به‌وجود آید، شامل:
• سرفههای مستمر و خشک
• تنگی نفس (حتی آسم)
• درد گوش
• گلو دردهای مزمن صبحگاهی
• گرفتگی صدا
• افزایش شانس ابتلا به سرطان مری و حنجره
منبع : وب سایت دکتر محمود راد (تماس و مشاوره)
اطلاعات مفیدی بود
ممنون